Pandemi Kaynaklı Atıklar Yol Yapımında Kullanılacak
Araştırmacılar, pandemi kaynaklı oluşan atıklara bir döngüsel ekonomi çözümü getirerek tek kullanımlık maskelerin yol yapımında kullanılmasıyla nasıl geri dönüştürülebileceğini gösterdi.
Yapılan çalışmalar, iki şeritli bir yolun sadece 1 kilometresini yapmak için yaklaşık 3 milyon maske kullanacağını ve böylelikle 93 ton atığın çöp sahasına gitmesinin engellenebileceğini gösteriyor.
RMIT Üniversitesi (the Royal Melbourne Institute of Technology) araştırmacıları tarafından geliştirilen, parçalanmış maskeler ve işlenmiş bina molozlarının karışımıyla meydana gelen yeni yol yapım malzemesi, inşaat mühendisliği güvenlik standartlarını karşılıyor.
Analizler, maskelerin, yol ve kaldırımların temel katmanları için kullanılmak üzere tasarlanmış ürüne dayanım ve dayanıklılık kazandırmaya yardımcı olduğunu gösteriyor.
Science of the Total Environment dergisinde yayımlanan çalışma, tek kullanımlık cerrahi yüz maskelerinin potansiyel inşaat uygulamalarını araştıran ilk çalışmadır.
Kişisel Koruyucu Ekipman (KKE) kullanımı, COVID-19 ile beraber önemli ölçüde arttı ve her gün dünya genelinde tahmini 6,8 milyar tek kullanımlık maske kullanılıyor.
Yazarlardan Dr. Mohammad Saberian, COVID-19’un çevresel etkileriyle, özellikle de kullanılmış koruyucu ekipman atıkları ile ilişkili risklerle mücadele etmek için çok disiplinli ve iş birlikçi yaklaşımlara olan ihtiyacın altını çizdi.
Saberian, yüz maskelerinin yol yapımında kullanılmak üzere geri dönüştürülmesinin fizibilitesini ölçen araştırmanın, bunun imkân dahilinde olduğunu göstermesinin yanı sıra yeni mühendislik olanaklarına ışık tuttuğunu söyleyerek, “Bunun, geniş çaplı sağlık ve güvenlik risklerini yönetme yollarını ve diğer KKE türlerinin de geri dönüşüm için uygunluğunu araştıran daha fazla çalışma için kapı açacağını umuyoruz.” dedi.
Maskelerle yol yapımı
Yollar, alt zemin, temel, alt temel ve üstte asfalt olmak üzere dört katmandan oluşur. Tüm katmanlar, ağır araçların yüklerine dayanacak ve çatlamayı önleyecek şekilde hem güçlü hem de esnek olmalıdır.
Geri dönüştürülmüş beton agregası (RCA) olarak bilinen işlenmiş bina molozunun, alttaki üç katman için de tek başına kullanılması mümkündür.
Araştırmacılar, RCA’ya parçalanmış maske eklemenin malzemeyi iyileştirirken aynı zamanda bazı çevresel zorluklara da çözüm getirdiğini buldular: KKE imhası ve inşaat atıkları.
İnşaat yenileme ve yıkımı, dünya çapında her yıl üretilen atığın yaklaşık yarısını oluşturmaktadır ve yalnızca Avustralya’da, her yıl stoklara aslında geri dönüşüme sokulabilecek 3,15 milyon ton RCA eklenmektedir.
Çalışma, iki malzemenin optimal karışım oranını %1 parçalanmış maske ve %99 RCA olarak belirledi.
Karışımın, asit ve su direncinin yanı sıra mukavemet, deformasyon ve dinamik özellikleri açısından test edildiğinde oldukça iyi bir performans göstererek ilgili tüm mühendislik standartlarını karşıladığı belirtildi.
Çalışma az miktarda kullanılmamış cerrahi yüz maskeleri ile yürütülürken, diğer araştırmalar kullanılmış maskeleri dezenfekte etmek ve sterilize etmek için etkili yöntemleri araştırdı.
Dezenfeksiyon teknolojilerinin kapsamlı bir incelemesi, virüslerin %99,9’unun, maskelere antiseptik bir solüsyon püskürtüldüğü ve ardından maskelerin bir dakika mikrodalgada fırınlandığı basit “mikrodalga yöntemi” ile öldürülebileceğini buldu.
İlgili çalışmalarda, beton yapımında agrega malzemesi olarak parçalanmış tek kullanımlık yüz maskelerinin kullanımını da araştıran RMIT araştırmacıları, umut verici ön bulgulara ulaştı.
Profesör Jie Li, atık malzemelerin inşaat için geri dönüştürülmesine ve yeniden kullanılmasına odaklanan RMIT Mühendislik Okulu araştırma ekibine liderlik ediyor.
Li, ekibin, maskeleri inşaat malzemelerine karıştırmanın fizibilitesine bakmak için sokaklara atılan onlarca maskeden ilham aldığını söyleyerek “Bu maskeler uygun bir şekilde atılsalar bile ya çöplükleri dolduracak ya da yakılacaklar. COVID-19 pandemisi sadece küresel bir sağlık ve ekonomik kriz yaratmakla kalmadı, aynı zamanda çevre üzerinde de dramatik etkiler yarattı. Bu büyük atık sorununa döngüsel ekonomi düşüncesini getirebilirsek, ihtiyacımız olan akıllı ve sürdürülebilir çözümleri geliştirebiliriz.” dedi.
RMIT Doktora Öncesi Araştırma Görevlisi Shannon Kilmartin-Lynch ve Araştırma Görevlisi Mahdi Boroujeni’nin kaleme aldığı “Beton yollarda alt temel için COVID-19 tek kullanımlık yüz maskelerinin yeniden kullanılması”, Science of the Total Environment dergisinde yayımlandı.
