Kauçuk Katkılı Betona Yakından Bakış

Kauçuk katkılı beton, genellikle atık lastiklerden oluşan yüksek mukavemetli kauçuk kırıntılarının su, çimento ve agrega ile karıştırılmasıyla yapılır. Karışım yeni olmasa da, yeni nesil araştırmacılar, potansiyel olarak daha çevreci bir inşaat malzemesinin kullanımını yaygınlaştırmak için kauçuk katkılı betonun özelliklerini deneysel olarak doğrulamaya odaklanmış durumdadır.

Ömrünü Tamamlamış Lastikler Dünya Genelinde Bir Atık Sorunu

Her yıl milyarlarca lastiğin ömrü tamamlandığı için atılması gerekiyor. Lastikler sağlam, aşınmaya dayanıklı kauçuktan yapılması nedeniyle bunların atılması önemli çevresel sorunlara neden oluyor. Kolayca geri dönüştürülemezler, tekrar kullanılması zor olan parçacıklara ayrılırlar ve biyolojik olarak parçalanamazlar.

Amerika Birleşik Devletleri tek başına her yıl 246 milyon ila 300 milyon arası kullanılmış lastiği elden çıkarıyor. Küresel olarak, çeşitli araştırmalara göre, her yıl 1 milyar ila 1,8 milyar kullanılmış lastik ortaya çıkıyor. Bu, dünyada toplanan tüm atığın %2 ila %3’ünü oluşturur.

Avustralya’da yapılan bir araştırma, atılan lastiklerin yalnızca %5’inin bir yıl içinde geri dönüştürüldüğünü ortaya koydu. Neredeyse yarısı tamamen kayıtsız veya yasa dışı bir şekilde %16’sı resmî çöplük sahalarına atıldı ve %32’si yurt dışına gönderildi (muhtemelen daha ucuz çöp sahalarına).

Dünya nüfusu arttıkça, özellikle de yoksul ülkelerde artan orta sınıf nüfusu kişisel ulaşım için daha büyük bir pazar oluşturduğundan, lastik atık sorunu da büyüyecektir.

Kauçuk İlaveli Beton

Dünya çapında artan atık lastik sorunu nedeniyle, araştırmacılar artık kauçuk ilave edilmiş betonu, daha çevreci bir yapı malzemesi hâline getirerek kullanımını yaygınlaştırmaya odaklanmaktadır.

Kauçuk katkılı beton, atık lastikler içerir. Ömrünü tamamlamış lastiklerin yanı sıra, kauçuk katkılı betonda atık hortumlar, kablolar ve diğer sentetik kauçuk ürünler kullanılabilir.

Kauçuk Katkılı Beton Nasıl Yapılır?

Üreticilerin kauçuk katkılı beton yapmak için kullanabileceği iki süreç vardır: Islak ve kuru.

Islak süreçte, ince öğütülmüş lastikler, yüksek sıcaklıklar kullanılarak bir asfalt bağlayıcı ile birleştirilir. Asfalt bağlayıcı genellikle ağırlıkça yaklaşık %10 oranında geri dönüştürülmüş kauçuk içermektedir. Bileşik bağlayıcı malzeme daha sonra kauçuklaştırılmış bir asfalt yapmak için çimento ve agrega ile karıştırılır.

Kuru proses, ıslak prosesten daha ucuzdur ve sıcak bir karışımda kauçuk parçacıkları ile agreganın karıştırılmasını içerir. Daha sonra karışıma bitüm eklenir.

Kauçuk Lastik Katkılı Betonun Özellikleri

1990’larda kauçuk katkılı beton üzerine yapılan ilk araştırmalar, beton karışımına kauçuğun eklenmesinin betonun eğilme ve basınç dayanımlarını azalttığını ortaya koydu. Ayrıca, kauçuk malzemeler ile diğer beton bileşenleri arasındaki düşük bağlanma performansı nedeniyle, geleneksel betona göre daha fazla çatlak belirtileri gösterdi.

Öte yandan, araştırmacılar, geleneksel betonla karşılaştırıldığında, kauçuk katkılı betonun yüksek tokluk, iyi plastik enerji kapasitesi, güçlü dayanıklılık, düşük gözeneklilik, düşük aşınma direnci ve düşük yoğunluk gösterdiğini belirlediler.

Kauçuk katkılı beton araştırmalarındaki son gelişmeler ile, söz konusu optimum üretim süreci ile malzemenin aslında geleneksel betondan daha iyi çatlak direnci gösterebileceğini göstermiştir. Bunun nedeni, malzemedeki kauçuğun bükülme davranışı nedeniyle çatlamayı geciktirebilmesidir.

Lastik katkılı beton ayrıca çekme gerilmelerine karşı konvansiyonel betona göre daha iyidir. Bu, onu nispeten esnek hâle getirir, bu da mermi gibi şiddetli darbelere daha etkili bir şekilde dayanabileceği anlamına gelir.

Kauçuk katkılı betonun önemli bir özelliği de çevresel fayda potansiyelidir. Önemli ve büyüyen lastik atık sorunu için çözüm kısıtlıdır, kauçuk katkılı beton, bu büyük atık döngüsünü kapatmanın uygun bir yolu olabilir.

Lastik Katkılı Beton Uygulama Alanları Nelerdir?

Kauçuk katkılı betonun esnekliği, darbe emme özelliği sebebiyle otoyol inşaatlarında amortisör ve binalarda deprem dalga sönümleyici olarak kullanılabilir. Binalar ve altyapı projeleri için temel beton katmanları olarak kullanılabilir.

Lastik katkılı beton ayrıca iyi bir ses emicidir. Kauçuk ses emici duvarlar, binaların ses geçirmez odalara dönüştürerek akustik olarak performans gösteren alanlar oluşturur.

Lastik Katkılı Betonun Geleceği

Kauçuk ilave edilmiş beton üzerine yapılan son araştırmaların çoğunun odak noktası, mühendislik özelliklerinin deneysel olarak doğrulanmış bir veri tabanını oluşturmasıdır. İleri görüşlü mühendisler ve tasarımcılar kauçuk katkılı beton kullanarak binalar, altyapı projeleri ve diğer büyük yapılar oluştururlar.

Bu durum, kauçuk için pazar talebi yaratarak daha az atık lastik oluşmasını sağlayabilir ve diğer sağlamlaştırılmış kauçuk parçalar depolama alanlarına gönderilir.

Araştırmacıların malzemeyi ve üretim süreçlerini optimize etmek için hâlâ yapacak işleri var. Kauçuk parçacıklarının kimyasal veya mekanik ön işlemlerle beton bileşenleriyle uyumu iyileştirebilir ve daha güçlü bir nihai malzeme ile sonuçlanabilir.

Kaynak: https://www.azobuild.com/article.aspx?ArticleID=8543